ඒ අනුව තාප ආතතිය මිනිස් හා සත්ත්ව විශේෂයනට, සෞඛ්යයට, කෘෂිකර්මාන්තයට, ආර්ථිකයට හා පරිසරයටද බලපාන්නේය.
දහඩිය දැමීම මඟින් ප්රමාණවත් ලෙස ශරීරය සිසිල්වීමට නොහැකි වූ විට මිනිසුන් තුළ තාප ආතතිය ඇතිවේ. ඒ අනුව ශරීරයේ උෂ්ණත්වය අනතුරුදායක ලෙස ඉහළ යනු ඇත.
ප්රක්ෂේපිත අනාගත දේශගුණය සහ තාප ආතතිය පිළිබඳ පෙර අධ්යයනයන් සාමාන්යයෙන් තාප අන්තයන් කෙරෙහි අවධානය යොමු කර ඇති නමුත් තවත් ප්රධාන ධාවකයන් නොසලකා හැර ඇත.
උණුසුම් ග්රහලෝකයක අවදානම දෙස බලන විට, අපි විශේෂයෙන් අවධානය යොමු කළ යුත්තේ අධික තාපය මිනිස් සෞඛ්යයට විශේෂයෙන් භයානකය.
නිදසුනක් වශයෙන් නිව්යෝර්ක් නගරයේ, සාමාන්ය වර්ෂයක උණුසුම්ව හා වඩාත්ම තෙතමනය සහිත දිනය දැනටමත් 19 වැනි සියවසට වඩා 11 ගුණයකින් වැඩිවේ.
සුළඟින් හෝ සූර්ය බලයෙන් ශක්තිය නිපදවීම දැන් ගල් අඟුරුවලට වඩා ලාභදායික වේ. එසේම උෂ්ණත්වය ඉහළයෑම නිසා සර්පයන් වඳවීමේ තර්ජනයට ලක්වෙයි. ගී්රන්ලන්තය සහ ඇන්ටාක්ටිකාව අයිස් අහිමි වීම අනිවාර්යය.
හදිසි ප්රතිකාර ලබා නොදුනහොත් එහි දරුණුතම ස්වරූපය වන තාප ආතතිය මරණයට හෝ ස්ථීර ආබාධිත තත්ත්වයට පත්විය හැකි බව එක්සත් ජනපදයේ රෝග පාලන හා වැළැක්වීමේ මධ්යස්ථාන අනතුරු අඟවා තිබේ.
අධ්යයනයේ සම්පූර්ණ සොයාගැනීම් පාරිසරික පර්යේෂණ ලිපි සඟරාවේ ප්රකාශයට පත් කරන ලදී.
පසුගිය දින කිහිපය තුළ යුරෝපය පුරා අධික පීඩන තත්ත්වයක් ඇතිවීම මඟින් තාප තරංග අවුළුවන ලද අතර එය එක්සත් රාජධානිය හරහා යුරෝපයේ සිට උණුසුම් වාතය උතුරු දෙසට ගමන් කිරීමට හේතුවක්ද ඇති කළේය.
“වර්ෂයේ මේ අවස්ථාවේ ගිනිකොන දෙසින් හමන සුළං සෑම විටම සාමාන්ය උෂ්ණත්වයට වඩා ඉහළ අගයක් ගනීවි” යැයි කාලගුණ විද්යාඥ පීටර් ඉනස් පැවැසීය.
මහාද්වීපික යුරෝපයෙන්, මධ්යධරණී හා උතුරු අප්රිකාව සහ එක්සත් රාජධානිය පුරාම එම වාතය ගෙන එනු ලැබේ.
“උතුරු අත්ලාන්තික් සාගරයෙන් නැඟෙනහිර දෙසට ගමන් කිරීම සහ අඩු පීඩන හේතුවෙන් යුරෝපයට ඇති අධික පීඩනය හේතුවෙන් මේ වන විට එය අවහිර වී තිබේ” යැයි කියැවේ.
එක්සත් ජනපදයේද මෑත උණුසුම් කාලගුණය ඇති වූයේ ගිම්හාන තාපය උගුලට හසුකර ගනිමින් රට පුරා වැඩි ප්රදේශයක අධි පීඩන කලාපයක් ගොඩනැඟීමෙනි.
“එක්සත් ජනපදයේ මැදපෙරදිග හා නැඟෙනහිර වෙරළ තීරයේ තාප තරංග තත්ත්වයන් ජෙට් ප්රවාහයක් මෙන් ශක්තිමත් කර තිබේ” යැයි ලීඩ්ස් විශ්වවිද්යාලයේ පරිසර විද්යාඥ කේට් සම්බන්ධව පැහැදිලි කළේය.
මහාද්වීපයේ ඇතිවන ගිගුරුම් සහිත වැසි නිසා ජෙට් ප්රවාහය එක්සත් ජනපදයේ උතුරු දෙසට ගමන් කිරීමට සහ ගමන් කිරීමට උපකාරි විය හැකි බවත් ඒ අනුව ප්රකාශ වේ.
“මෙහි ප්රතිඵලයක් ලෙස යුරෝපයෙන් උණුසුම් වාතය ලබාගෙන ඇති අතර දැන් අප අත්විඳින අධික උෂ්ණත්වය ඉහළ යන්නේ ඒ නිසායි.”
තාපය අඩු විය හැක්කේ කෙසේද?
“පුරෝකථනයේ යම් අවිනිශ්චිතතාවක් පැවැතියද, යුරෝපයේ අධික පීඩනය සෙමෙන් නැඟෙනහිර දෙසට ගමන් කරන බැවින් එය පසුව සිසිල් වනු ඇති බවක් පෙනේ” ආචාර්ය ෂැෆ්රි පැවැසීය.
“මෙය කාලගුණික පෙරමුණු එක්සත් රාජධානිය හරහා ගමන් කිරීමට ඉඩ සලසයි. සිසිල් වාතය සහ සමහර වැසි ගෙන එනු ඇත.” මහාචාර්ය ෂැෆ්රි තවදුරටත් පැවැසීය.
මධ්යම හා නැඟෙනහිර එංගලන්තයට වඩා ඉහළ උෂ්ණත්වයක් 100— F (38—C) දක්වා ඉහළ යනු ඇතැයි කාලගුණ විද්යාඥයෝ අනාවැකි පළ කරති.
රාත්රි කාලයේ අධික උෂ්ණත්වයක් පවතින අතර එය උණුසුම් වනු ඇති අතර එක්සත් රාජධානිය පුරා සමහර ප්රදේශවල ගිගුරුම් සහිත වැසි ඇති වීමේ අවදානමක් පවතී.
තත්ත්වය මෙසේ දිගටම පැවැතුණහොත්, වාර්තාගත උණුසුම ජූලි මාසය අපට අත්විඳිය හැකි යැයි පැවැසේ.
ඔක්ස්ෆර්ඩ් විශ්වවිද්යාලයේ දේශගුණ විද්යාඥ කාරස්ටන් හවුස්ටයින් තවදුරටත් කියා සිටියේ, මෙය වාර්තාගත උණුසුම් ජූලි මාසය බවට පත්වීමට සියයට 40-50 අතර අවස්ථාවක් තිබේ” ය කියලාය.
වර්තමාන තත්ත්වයන් වාර්තාගත ලෙස වෙනස් විය හැකි නමුත් ඒවා එක්සත් රාජධානියේ උණුසුම් ගී්රස්ම ඍතුව සඳහා මෑත කාලීන ප්රවණතාවක කොටසකි.
ලීඩ්ස් විශ්වවිද්යාලයේ දේශගුණ විද්යාඥ ඩෙක්ලාන් ෆින්නි පැවැසුවේ “2018 වාර්තාගත ඉහළම උෂ්ණත්වය (වර්ෂය) වූ අතර ඉහළම උෂ්ණත්වය 35 පමණ වූ බව“ය.
එවැනි උණුසුම් ග්රීෂ්ම අත්දැකීමකට මුහුණදීමේ සම්භාවිතාව 1980 දශකයේ පැවති සියයට 10ට වඩා අඩු අවස්ථාවක සිට අද වන විට 25ක් දක්වා ඉහළ ගොස් තිබේ.
වර්තමාන තාප තරංග දේශගුණික විපර්යාසය එකම, කැපීපෙනෙන දර්ශකය පමණක් නොවන බව විශේෂඥයෝ පවසති. නියඟයත් ජර්මනියේ බොහෝ ප්රදේශවල සිදුවූ ඒ පිළිබඳව අත්දැකීම්ද විද්යාත්මක අනාවැකි මිල කිරීමට හේතු වී ඇත.
අප දැන් අත්විඳින වාර්ෂික තාප තරංග ශතවර්ෂයේ මැද භාගය වන විට සාමාන්ය දෙයක් බවට පත්විය හැකිය.
2003 දී යුරෝපීය තාප තරංගයේ ප්රතිඵලයක් ලෙස පුද්ගලයන් 35,000ක් පමණ මිය ගිය බවට ගණන් බලා ඇත. එබැවින් මෙය සුළු කාරණයක් නොවන්නේය.
“තවදුරටත් දේශගුණික විපර්යාසයන් සමඟ අනාගතයේදී උණුසුම් ග්රීෂ්ම ඍතුව සඳහා 50%ක ඉඩක් තිබිය හැකිය” ආචාර්ය ෆින්නි එකඟ විය.