මල් වට්ටියක් පුජා කළ හැකි අවස්ථාවක මල් වට්ටියක් පුජා කළ යුතුයි. මල් වට්ටියක් පුජා කරන්න බැරි නම් එක මලක් හරි පුජා කරන්න. ගෙදර තුන්සුත්‍රය කීමෙන් පුදුමාකාර ආරක්ෂාවක් සැලසෙනවා. කරණිය මෙත්ත සුත්‍රය සජ්ඣායනා කිරීමෙන් දෙවියන‍්ගේ උපකාර ලැබෙනවා.

සෑමබෞද්ධ නිවසකම බුද්ධ ප්‍රතිමාවක් වන්දනා කිරිම චාරිත්‍රයක් බවට පත් වෙලා තිබෙනවා. නැගෙනහිර දිසාව දෙසට සිටින අයුරින් හෝ එසේත් නොහැකි අවස්ථාවල දී උතුරු දිසාව දෙසට සිටින අයුරින් හෝ බුද්ධ ප්‍රතිමාවක් තැන්පත් කිරීම සැලකිල්ලට ගත යුතු කාරණාවක් වෙනවා. මේ දිසා දෙකටම තැබීමට අසීරු අවස්ථාවල දී පමණක් දකුණට මුහුණ ලා තැබිය හැකියි.

බුද්ධ ප්‍රතිමාවක් තැන්පත් කරන නිවැරැදි ක්‍රමය මෙයයි‍. බුද්ධ ප්‍රතිමාවක් තැබීමේදී තමන් නිදන කාමර වලට මුහුණ ලා තැබීම සුදුසු නැහැ. තමන් නිදා ගන්නා කාමරවල බුද්ධ ප්‍රතිමා තබන අවස්ථා අපි දැක තිබෙනවා. එවැනි අවස්ථාවල දී නිදන ඇදට මුහුණලා ඇති ආකාරයට බුද්ධ ප්‍රතිමා තැබීම කෙසේවත් සුදුසු නැහැ. හැකි නම් නිදන කාමරයක බුද්ධ ප්‍රතිමා තැබීමෙන් වැළකී සිටිම වඩා සුදුසුයි. එසේ තබන අවස්ථාවල දී ඇද නොපෙනෙන ආකාරයට බුද්ධ ප්‍රතිමාව තැබිය යුතුයි. බුදුන් වහන්සේ ට කරන ගෞරවයක් ලෙසයි එලෙස අප පහන තබන්නේ. එසේ නිසි ඇගැයීමකින් එය නොකර අවස්ථාවල දී යම් යම් දෝස නිවැසියන්ට සිදුවන අවස්ථා අපි අසා තිබෙනවා.

මගේ නිවසේ ජීවමාන බුදුරජාණන් වහන්සේ වැඩ සිටිනවා කියන ගෞරවනීය හැඟීම භක්තිය අනිවාර්යෙන්ම ඇති කරගන්නට අවශ්‍යයි. ඒ හැඟීම ඇති කරගෙන ජීවමාන බුදුන්වහන්සේට උපස්ථාන කරනවා කියන අරමු‍ෙණහි පිහිටුවා උතුම් අදහසින් තමාට පුළුවන් ආකාරයට වත්පිළිවෙත් කළ යුතුයි.

අතීතයේ නම් බෞද්ධයන් බුද්ධ කාලය ලෙස සලකා තුන්වරුවේ ම බුද්ධ වන්දනා කිරීම සිදු කළා. වර්තමානයේ සංකීර්ණ ජීවන ර‍ටාවත් සමඟ එසේ කිරීමට අපහසුවෛලා තියෙනවා.උදෑසන කාලයේ බුද්ධ වන්දනාව කිරීම ඉතා සුදුසුයි. සවස් කාලයත් සුදුසුයි.

බෞද්ධයන් බොහෝ දෙනෙකුට තියෙන තවත් ගැටලුවක් වශයෙන් මේ පහන පත්තු කරන්නට සුදුසු කාලය කුමක්ද ? යන ගැටලුව අපි මෙහිදි සාකච්ජා කරන්නට අදහස් කරනවා. පහන පත්තු කිරීමට නියමිත වේලාවක් නැහැ. දවසේ ඕනෑම වෙලාවක පහන පත්තු කිරීම සුදුසුයි. ඇතැම් වේලාවන්වලට පහන පත්තු කීරීමේ දි එම පහනට යක්ෂයන්ගේ ප්‍රේතයන්ගේ ඇල්ම බැල්ම ලැබෙන බව සමහරුන්ගේ මතයක් තිබෙනවා. ලොව්තුරා බුදුරජානන්වහන්සේ අරමුණු කරගෙන පිළිගැන්වුණ පහනක්, යක්ෂයෙක් ප්‍රේතයෙක් වෙනත් අමුනුස්සයෙක් එය බාරගන්නනේ නැහැ. එ නිසා ඒ පිළිබද සැකයක් තබා ගත යුතු වෙන්නේ නැහැ. ඒ ‍පිළිබඳ ඇති වැරදි මතවාද දුරු කරගත යුතුයි.

සර්වඥයන්වහන්සේ උදෙසා කළ යුතු වත්පිළිවෙත් කිහිපයක් පිළිබඳ අපි කතා කරමු. පළමු වන පිළිවෙත වන්නේ පහන් පුජා කිරීමයි. පහන් පුජා කරන විට නිතරම පහන ඉතා පිරිසුදු කළ යුතුයි දැලි කුණු වැකිලා නම් එය සෝදා පවිත්‍ර කළ යුතුයි. අනිවාර්යෙන්ම අලුත් පහන් තිරයක් පිරිසුදු තෙල් පහනට යෙදිය යුතුයි.

පහන දල්වන අවස්ථාවේ සිතිය යුතුයි තථාගත බුදුරජාණන් වහන්සේ තමන් වහන්සේ‍ගෙ ශිලාලෝකයෙන්, තමන්වහන්සේගේ ප්‍රඥාලෝකයෙන්, ධර්මාලෝකයෙන්, නිර්වාණාලෝකයෙන්, තුන්ලෝක ධාතුවම ආලෝකවත් කරන්නට යෙදුණා ඒ උතුම්වු බුදුරජාණන් වහන්සේ ගේ ශිලා‍ලෝකයට ප්‍රඥාලෝකයට ධර්මාලෝකයට නිර්වාණාලෝකය මේ පහන් ‍ආලෝකය පූජාකරමි පුජාකරමි පුජා කරමි පුජා කරමි පුජාවේවා කියලා පහන දල්වන අවස්ථාවේ සිතිය යුතුයි‍.

තවත් ගැටලුවක් තියෙනවා ඇතැම් බෞද්ධයින්ට පහන පත්තුකළ පසු එය පූජා කිරීමෙන් අනතුරුව නිවාදැමීම සුදුසුද කියා. එසේ කිරීම වරදක් නොවෙයි. සුවඳ දුම් පුජා කරන විට නිතරම ජිවමන බුදුන්ට පුජාකරනවා කියලා පුජා කළ යුතුයි. මහ විශාල සුගන්ධ ප්‍රමාණයක් එක වර බුදුන් වහන්සේ ට පුජා කරන්නට හොඳ නැහැ. සුගන්ධයන් බොහෝ ප්‍රමාණයක් බුදු කුටියේ දැල්වු විට උන්වහන්සේ ජීවමානව වැඩ සිටිනවා නම් උන්වහන්සේට වැඩ සිටින්නට අපහසුයි කියලා සිතලා මේ සුවඳ දුම් දැල්විය යුතුයි. ඒ නිසා උන්වහන්සේ වෙහෙසට පත් නොවන ආකාරයට මේ සුවඳ දුම් පුජා කළ යුතුයි. ඒ නිසා ජීවමානව බුදුන් වැඩ හිටියා නම් ඒ බුදු කුටිය සුගන්ධවත් කරන්නයි මේ සුවඳ ධුපය පුජා කරන්නේ කියලා පුජා කළ යුතුයි. ස්වාමිනි භාග්‍යවතුන්වහන්ස ඔබ වහන්සේ සිල් සුවදින් ගුණ සුවඳින් සදහන් සුවඳින් තුන්ලෝක ධාතුවම සුවඳවත් අමාදම් සුවඳින් තුන් ලෝක ධාතුවම සුවඳවත් කළ ඒ උතුම් ගුණයන්ට මේ දසත විහිදෙන සුවඳ ධූපය සුවඳවත් වේවා කියලා ප්‍රාර්ථනා කරන්න.

සිසිල් පැන් දිනකට වරක් හෝ පුජා කිරීම අත්‍යවශ්‍ය වෙනවා. ජීවමාන කෙනෙකුට ජීවත් වීමට පැන් අත්‍යවශ්‍ය වන්නා සේ පැන් පුජා කළ යුතු වෙනවා. ඒ වගේම පිරිසුදු භාජනයකට පැන් පුජා කළ යුතුයි. ස්වාමිනී නිවුණු සැනසුණු සිතක් ඇති සර්වඥයන් වහන්සේ ඔබවහන්සේට මේ පිවිතුරු සිසිල් පැන් පුජා කරමි පුජා වේවා. මේ උතුම් පුණ්‍ය කර්මයෙන් මටත් නිවි සැනසුණ සිතක් ලැබේවා කියලා ප්‍රාර්ථනා කරන්න. මේ වගේ සිසිල් පැන් පුජාව ඕනෑම වෙලාවක කළ හැකිය.

මල් වට්ටියක් පුජා කළ හැකි අවස්ථාවක මල් වට්ටියක් පුජා කළ යුතුයි. මල් වට්ටියක් පුජා කරන්න බැරි නම් එක මලක් හරි පුජා කරන්න. මල් කඩලා ඉතා පිරිසුදුවට තැන්පත් කරන්න. ඉන් අනතුරුව මල් බඳුන අතේ තියාගන සිතන්න‍. ස්වාමීනී භාග්‍යවතුන්වහන්සේ ඔබවහන්සේ සියලු කෙලෙසුන්ගෙන් දුරුවු සේක. ‍සියලු කෙලෙස් සතුරන් නැසූ සේක. සංසාර චක්‍රයේ කෙලෙස් නැසු සේක. ආමිස ප්‍රතිපත්ති පුජාවන්ට සුදුසු වන සේක. රහසින්වත් පව් නොකළ සේක. අරහන් වන සේක. මේ ගුණයන්ගෙන් යුතු මේ උතුමන්ට මේ පිවිතුරු සුවඳ මල් පුජා කරමි. පුජා කරමි පුජා කරමි පුජාවේවා කියලා මල් තැන්පත් කරලා දෑත් එකතු කරලා වැඳලා, ස්වාමීනී භාග්‍යවතුන්වහන්ස‍ ඔබවහන්සේ දෙතිස් මහ පුරුෂ ලක්ෂණයෙන් බැබළුණ සේක. මලක් සේ සවනක් බුදුරුස් මාලාවන්ගෙන් බැබළුණ සේක. මලක් සේ බබළන ශ්‍රි සත් ධර්මය දේශනා කළ සේක. ඔබවහන්සේට මේ මල් පුජා කරමි කියලා ඒ පින්බලයෙන් දිර්ඝ ආයුෂයයෙන්ද ,ශරීර වර්ණයෙන් ද, නීරෝගි සැපයෙන්ද, ප්‍රඥවෙන්ද, බබළන්නට ලැබේවා කියලා ප්‍රාර්ථනා කරන්න. ගුණයෙන් ,නුවණින්, යස ඉසුරින්ද, සැප සම්පතින්ද ධන ධාන්‍යයෙන් ද බබළන්නට ලැබේවා. ඒවගේ මා හට චිත්ත ඒකාග්‍රතාව ලැබේවා. අටලෝ දහමින් කම්පා නොවන මානසික ශක්තිය වර්ධනය වේවා. මට නිර්වාණයට ‍මේ පින හේතු වේවා වාසනා වේවා.

මල් පහන් පුජා කර ගාථා කීම ප්‍රමාණවත් නැහැ. අර්ථයෙන් ධර්මයෙන් සිත කය දෙකම එක අරමුණක පිහිටා කටයුතු කළ යුතුයි. බුදුන් වන්දනාව කිරීමේ දී බිම හිදගෙන ඉතිපිසො, ස්වාක්ඛාතෝ, සුපටිපන්නො කියන ගාථා තුනෙන් තෙරුවන් වන්දනා කර වන්දාමි චේතියන් සබ්බන්.. කියන ගාථාවලින් සියලු චෛත්‍යන් වන්දනා කර යස්ස මූලේ කියන ගාථාවෙන් බෝධි වන්දනා කර එයින් පසු මල් පහන් සුවදදුම් පැන් පුජා කිරීම කළ යුතුයි. ඉන් පසුව නිවැරැදිව සුත්‍ර දේශනාවක් ගායනා කළ යුතුයි.

කරණීය මෙත්ත සුත්‍රය ගායනා කිරීම ඉතාම හොඳයි‍. කරණීය මෙත්ත සුත්‍රය කරනවා නම් දෙවිවරුන් බොහොම කැමැති. ඒ සුත්‍රය දේශනා කරන විට දෙවිවරුන් එයට සවන් දීලා සතුටට පත්වෙනවා. ඒ දෙවියන්ගේ ආශිර්වාදය සියලු දෙනාගේ ජීවිතවලට ලබා දෙනවා . දෙවිවරුන් විතරක් නොවෙයි අමනුෂ්‍යයන්ගේ රැකවරණය ලැබෙන්න මේ සුත්‍රය හේතු කාරණා වනවා. ඒ වගේම ඔබට රතන සුත්‍රය ගායනා කිරීමෙන් රෝගා බාධ ආර්ථික ප්‍රශ්න ආදියත් යම් මට්මකට මඟ හරවා ගැනීමටත් ආහාරපාන සුලභ කර ගැනීමට හේතුනවා. ඒ‍මෙන්ම අමනුෂ්‍ය බලපෑම් නැති කර ගැනීමටත් තෙරුවන්ගේ මහනුභාව සම්පන්න බලයක් මේ සුත්‍රය සතු වෙනවා. ඒවගේම ශරිර වර්ණය ලබා ගැනීමට පිරිත් සුත්‍රයක් තියනවා. ඒ පිරිත් සුත්‍රයට කියන්නේ පූරෙන්තං බෝධි සම්භරේ නිබ්බත්තං වට්ටක ජාතියං යක්ෂපේතේන ධාවජ්ජී මහ සත්තං විවජ්ජයි

‍වට්ටක පිරිත දේශනා කරන විට ශරිරය තුළ තියෙන දෝස නැති වෙනවා. හමේ විස නැති වෙනවා ලප කැළැල් නැති වෙනවා. එකදවසින් නොවෙයි ටික කලයක් භක්තියෙන් යුතුව එය කළ යුතුයි. මේ පිරිත තුන්සිය විසිපස්වතාවක් වතුර භාජනයක් රැගෙන සත් ගායනා කළා නම් ඒ ජලය ටික ටික පානය කිරීමෙන් ශරීරය වර්ණවත් වීම සිදුවෙනවා. ඒවගේම තමයි පිරිමි පක්ෂයට නම් ශරිර ශක්තිය ලබා ගන්න නිරෝගි බව වැඩි කරන්න රෝග පීඩා අඩු කරගන්න ‍ බොහෝ උපකාර වනවා. ධම්ම පදයේ සදහන් වන ලෝක වර්ගය ලෝකවර්ගයේ ගාථා දොළහක් තියෙනවා. ඒ ගාථා සත් ගායනා කිරීම බොහොම වැදගත්.

පිරිමි පාර්ශ්වයේ නිරෝගී බව රෝග පීඩා ශරීර ශක්තිය ‍රෝග පීඩා ආදිය දුරු කර ගැනීමට කාන්තා පක්ෂයට නම් ශරීර ශක්තිය නිරෝගි බව වර්ධනය කර ගැනීමට ධම්ම පදයෙ තියෙන පුප්ප වර්ගය බෙහෙවින් වැදගත් වනවා. ඒ ගාථා නිතර නිතර භාවිත කිරීමෙන් මේ ගුණ ලබා ගන්න පුළුවන්. කයෙහි ඇති රෝග පිඩා දුරුවෙන්න සතුරු කරදර අනවිණ කොඩිවිණ නැති වීමට ඒරාෂ්ටක යන්ත්‍ර මන්ත්‍රාදියෙන් වන කරදර දුරුවෙන්න බොහෝ උපකාර වනවා.

කඳ පිරිත භාවිත කිරීම විරූපච්චහිමේ මෙත්තං මෙත්තං …යනුවෙන් ඇති පිරිත් පොතෙහි ඇති කඳ පිරිත භාවිත කිරීම ඉතා වැදගත් වෙනවා. ඒ වගේ මතමන්ගේ නිවැස් වලට අමනුස්සයන් භුතයන් ‍ගෙන් යක්ෂයන්ගෙන් වන අමනුස්ස දෝස වන කරදර හිරිහැර ඇති සත් පුරුෂයන් ඉන්නවා නම් ‘ඉති තදුභය සේනා ගට්යයන් ‍අඤ්ඤමඤ්ඤං …’ලෙස ඇති දස මාර පිරිත භාවිත කරන්න විශේෂයෙන් මතක තබා ගත යුතුයි. මේ කිසිදු පිරිතක් පටිගත කර ශ්‍රවණය කිරීම කිසිදු පලක් නැහැ. තමන් හොඳින් පිරිසුදු වෙලා මේ ගාථාවන් සජ්ඣායනා කළ යුතුයි.

තව දුරටත් වැදගත් වන පිරිත් දේශනා තිබෙනවා. ඒ පිරිත් දේශනා අතර තුන්දොස් දුරු කරගැනීමට ලේ කෝප වීම් සෙම් රෝග ආදියට ජන්ද පිරිත ඉතා වැදගත් වෙනවා. ‍ඒ ලෙස බුද්ධ දේශනා රාශියක් සිද්ධ වෙලා තියෙනවා.

බ්‍රහ්ම මන්ත්‍රය නමින් හැඳින්වෙන පිරිතක් තිබෙනවා. බ්‍රහ්ම මන්ත්‍රය කියලා හඳුන්වන්නේ මෝර පිරිතයි. එය සජ්ඣායනා කිරීමත් ලෙඩ රෝග සතුරු කරදර ආදිය වළක්වා ගැනීමට උපකාර වෙනවා. එහි පුර්වාන්තය සහා අපරාන්තය කියලා පසුගාථා දෙකක් තියෙනවා. එහි පුර්වාන්තය උදෑසන කාලයේ සජ්ඣායනා කරන්නට අවශ්‍ය වෙනවා. අපරාන්තය අග කොටස නින්දට පෙර සජ්ඣායනා කරන්නට ඕන.

උදෑසන කාලයේ පුර්වාන්තය කොටස සත් ගායනා කිරීමෙන් හවස් වන තුරු ජීවිතයට ආරක්ෂා රැකවරණය ලැබෙනවා. සියලු බුදු වරුන්ගේ ආරක්ෂාව බෝධින්වහන්සේලාගේ ආරක්ෂාව ලබා ගන්නට මේ මෝර පිරිත උපකාරී වෙනවා. අපේ ඇතැම් බෞද්ධයන්ගේ මිථ්‍යා මතවාදයක් තියනවා තුන්සුත්‍රය නිවසේ සජ්ඣායනා කිරීම සුදුසු නැතැයි කියලා. ඇත්ත වශයෙන්ම එය මිථ්‍යා දෘෂ්ටි අදහසක්. ‍ගෙදර තුන්සුත්‍රය කීම පුදුමාකාර ආරක්ෂාවක් සැලසෙනවා. කරණිය මෙත්ත සුත්‍රය සජ්ඣායනා කිරීමෙන් දෙවියන‍්ගේ උපකාර ලැබෙනවා. මහ මංගල සුත්‍රය සජ්ඣායනා කිරීමෙන් අත්තරත්ඛාය තමන්ගේ ජීවිතයට යහපත සලසා ගැනීමට සුදුසු වෙනවා‍. ඒනිසා පුද්ගලික ජීවිතයේ ආරක්ෂාව සලසා ගන්න මහ මංගල සුත්‍රයට වඩා අනර්ඝ වූ තවත් දේශනාවක් නැති තරම්.

රතන සුත්‍රය සජ්ඣායනා කිරීමෙන් ආහාරපාන මිල මුදල් ලබා ගැනීමට ඇති බාධක කරදර දුරු කරගැනීමටත් රෝග පිඩා ආදිය දුරුවීමටත් උපකාරී වෙනවා. අමනුස්ස රෝග දුරු කරගැනීමට උපකාරී වෙනවා. මහානුභාව සම්පන්න ආරක්ෂාව ලැබෙන මේ තුන්සුත්‍ර දේශනාව නිතර භාවිතය ඉතා වැදගත් වෙනවා. දස දිසා පිරිත නිවෙසේ නිතර භාවිත කිරීමෙන් අමනුස්ස දෝස යක්ෂ දෝස වැළකි යනවා. දෙවියන්ගේ ආරක්ෂාව ලැබෙනවා. මිථ්‍යා දෘෂ්ටියේ එල්බගෙන ඉන්න හොඳ නැහැ. මේ මිථ්‍යා මත දුරු කරගෙන නිවසේදීම පිරිත් දේශනා කිරීමෙන් තමන්ගේ සහ නිවසේ ආරක්ෂාව ඇති කරගැනී‍මට මෙන්ම මෙලොව පරලොව ආරක්ෂාව ද සලසා ගැනීමට උපකාරී වෙනවා. සියලු දෝස දුරු කර ඔබේ ආරක්ෂාව ඔබටම සලසා ගැනීමට පිරිත බොහෝ උපකාරී වෙනවා.

(උපුටා ගැනීම ලංකාදීප පුවත්පත)